Ikony Świętych na prezent Polskie i Bizantyjskie
Należy pamiętać że Ikona z dedykacją jest wyjątkowym upominkiem
Znaczenie kolorow w ikonografi
Kolor ŻÓŁTY niczym złoto Struktura malarska oparta na technice tempery jajecznej bazuje na naturalnych pigmentach pochodzenia mineralnego i roślinnego. Barwy używane przez ikonopisca przy pisaniu ikony nigdy nie są użyte przypadkowo. Każdy kolor nosi w sobie ukryte, symboliczne znaczenie, a poznanie tego języka barw umożliwia pełniejsze odczytanie prawdy objawionej w ikonie. Kolorem ponad kolorami, symbolem Boskiej, niedostępnej światłości jest złoto. Dzięki niemu ikona sprawia wrażenie rozświetlonej blaskiem Taboru. Postaci świętych ukazanych na złotym tle objawiają nam prawdę o swoim zanurzeniu w Bogu, o przebóstwienia, które się w nich dokonało. Długo sztuka ikony poszukiwała właściwego sposobu na wyrażenie tej prawdy. Święci Ojcowie stwierdzili jednoznacznie, że migotliwa barwa złota stawiać będzie kontemplującego ikonę w obecności Boga, który „jest światłością i nie ma w Nim żadnej ciemności” Kolor BIAŁY Kolorem bardzo bliskim znaczeniowo złotu jest biel. W całym Piśmie Świętym kolor biały jawi się jako kolor szat aniołów, proroków, apostołów, starców Apokalipsy, czasem również samego Chrystusa. Przyoblec się w białe szaty w okresie wczesnego Kościoła równoznaczne było z przyobleczeniem się w Chrystusa w misterium chrzcielnym. Po dziś dzień biała szata nakładana nowoochrzczonym jest symbolem naszego zanurzenia w Jezusie Chrystusie, pójścia za Barankiem Bożym dokądkolwiek się udaje Kolor CZERWONY Od niepamiętnych czasów i najdawniejszych kultur czerwień była kolorem przywodzącym na myśl ogień, żywotne siły, moc. Jest również symbolem piękna i dobra, a wreszcie Ducha Świętego, męczeństwa i miłości. Czerwień może stanowić tło w ikonach świętego proroka Eliasza (il.2) gdzie oznacza żarliwość, płomienną służbę proroka wobec Boga Kolor PURPUROWY Jednym z odcieni czerwieni jest purpura, która w malarstwie ikonowym posiada swoiste znaczenie, jako koloru symbolizującego władzę, dostojeństwo czasem także bóstwo. Purpurowe są szaty Bogurodzicy „czcigodniejszej od cherubinów i chwalebniejszej (…) od serafinów” według o. Grigorija Kruga ukazujemy Maryję w szatach tej barwy, gdyż „ z purpury własnej krwi utkała Bogu ciało”. Jest to również kolor spodnich szat Chrystusa podkreślający Jego królewskość i władzę nad całym światem (ikony Pantokratora). Kolor BŁĘKITNY Błękit i wszelkie odcienie niebieskiego, aż po granat są w sztuce ikony symbolem Nieba, życia niebiańskiego oraz – zwłaszcza w mandorlach (okrągłych lub migdałowych tarczach otaczających postać Chrystusa na ikonach Przemienienia oraz Zstąpienia do otchłani) symbolem niepojętego ludzkim rozumem i niepoznawalnego Bóstwa- Mroczną Światłością, której doznał Mojżesz oraz wielu mistyków. Odcienie błękitu mogą również symbolizować stan wyciszenia, kontemplacji, hezychii (stąd często szaty mnisze ukazywane są w tym kolorze). Barwa ta również może wystąpić jako tło ikony. Kolor ZIELONY Aż po dziś dzień kolor zielony uchodzi za symbol nadziei i odrodzenia. W sztuce ikony kolor ten korespondując z barwą szat liturgicznych święta Pięćdziesiątnicy często symbolizuje łaskę Świętego Ducha, a także duchowe męstwo jakim obdarzeni zostali święci męczennicy. Kolor ten przywodzi na myśl ogród Raju i bywa także kolorem szat pierwszego człowieka praojca Adama na ikonach Zstąpienia do Otchłani. Także i ten kolor spotykamy jako wypełnienie tła ikon, zwłaszcza tych ze szkoły północno- rosyjskiej. Kolor CZARNY Ostatnim omawianym kolorem jest czerń, stosowana w ikonografii nad wyraz rzadko. Czystą czerń stosuje się przedstawiając Otchłań, królestwo grzechu i śmierci na ikonach Bożego Narodzenia (czerń groty symbolizująca kenozę Syna Bożego, Jego zejście w otchłanie grzechu z misją Odkupienia) Ukrzyżowania, Wskrzeszenia Łazarza oraz Zstąpienia do Otchłani. W innych wypadkach ( źrenice, pasma włosów, liternictwo)używa się „złamanej” czerni lub też barwy brunatnej. Na zakończenie warto przypomnieć, że interpretacja znaczenia symbolicznego koloru w malarstwie ikonowym może ulegać zmianie, w zależności od sąsiadujących ze sobą barw, niuansów kolorystycznych. Kontemplując ikonę warto odczytywać ją przez pryzmat całości oraz pamiętać o jej nierozerwalnym związku ze słowem Pisma i Liturgii, gdyż te niejednokrotnie dają jasne wskazówki, by poprawnie odczytać przesłanie płynące z tej świętej sztuki. Informacja zaczerpnięta z następującego źródła Prawosławna Parafia św. Mikołaja w Szczecinie
27-09-2012
Andrzej Ruschke
